Mae'r ddoethuriaeth hon yn astudiaeth o'r ffordd mae'r broydd chwarelyddol - y I chwarelwyr, y diwydiant llechi a'r gymdeithas - wedi cael eu portreadu ers 1972. Byddafyn canolbwyntio ar briffroydd chware1yddol gogledd Cymru; Blaenau Ffestiniog, Dyffryn Ogwen, Dyffryn Nantlle a Dyffryn Peris. Y prif gyfryngau y byddafyn eu hastudio yw twristiaeth, papurau bro, hunangofiannau bro, llenyddiaeth, ffilm a theledu, cerddoriaeth a chelf. Dyma'r cyfryngau a fu'n fodd i gynnal ac ail-greu'r cof cyhoeddus am y diwydiant llechi yn y cyfnod diweddar. I Trwy ymchwilio i'r holl gyfryngau hyn, byddaf yn canfod a dadansoddi sut mae'r broydd chwarelyddol yn cael eu portreadu ar draws y sbectrwm cyhoeddus ers 1972. Defnyddiaf 1972 fel dechrau'r cyfnod ol-ddiwydiannol ond byddafyn cyfeirio at weithiau sy'n rhagflaenu'r cyfnod hwn yn ogystal er mwyn gosod cefndir i'r portreadau diweddarach. Bydd y prosiect hwn yn datgelu 'myth' y chware1wr a'r ystrydebau sy'n codi dro ar 61 tro wrth bortreadu'r broydd chwarelyddol. Byddaf yn ceisio canfod gwreiddiau'r 'myth' a chonfensiynau'r portread o chwarelwr yn ogystal a'r ymdrechion i herio'r ystrydebau. Wrth astudio'r holl gyfryngau hyn byddaf yn ystyried a yw'r portread a geir yn un cytbwys neu'n euog 0 ramantu a gorbwysleisio rhinweddau'r broydd chwarelyddol a'u cymdeithas.